Vahdettin Yiğitcan

'Devlet Adamı' Halil Rıfat Paşa

Vahdettin Yiğitcan

Genç kuşaklara yeri geldiğinde hatırlatmak ve tarihimizin yüz ağartan ve yüz karartan yanlarını abartmadan dosdoğru anlatmak gerekir. Doğruda ısrarcı olmak ve yanlışta da tekerrüre düşmemek için geçmişimizi tüm yönleriyle bilmekte sayısız faydalar var. 

Ne zaman "Devlet Adamı" lafzı geçse aklıma sayılı ve saygıdeğer birkaç isim gelir.

O isimlerin arasında, 1882 ile 1885 yıllarında Sivas Valiliği yapan Halil Rıfat Paşa'nın gönlümdeki yeri bambaşkadır.

Halil Rıfat Paşa'nın namını ilk kez 1998 yılında Sivas Valiliğini gazetecilik görevim nedeniyle ziyaretim esnasında öğrendim. 

Daha sonra hakkında yaptığım araştırmalar sonucunda Halil Rıfat Paşa'nın görev anlayışı ve bilinci üzerine bir miktar malumat edinmiş oldum. Edinmiş olduğum bu kısa bilgilerin ışığında diyebilirim ki, Halil Rıfat Paşa gibi valilerimiz olsa sırtımız asla yere gelmez. 

Osmanlı Devletinin çok zor bir döneminde Halil Rıfat Paşa, Sivas Eyaletinin sorumluluğunu üstlenerek bölgesinde inanılmaz işler başarması neticesinde, " Adını ve Devlet Adamlığını" tarihe altın harflerle yazdırmıştır. 

Devlet imkânları bakımından yokluklar içerisinde ve halk olarak yoksulluğun pençesinde kıvranılan bir dönemde "Gidemediğin Yer Senin Değildir" diyerek en ücra yerlere kadar Devlet - Vatandaş işbirliğiyle yollar, köprüler yaptırmıştır.

Ziraatı daha verimli kılmak ve ürün çeşitliliğini artırmak gerekçesiyle patates ekimi hakkında köylülere yol ve yöntem önerilerini içeren çeşitli  "tenbihnameler" yayınlamıştır. 

Rahmetle andığım Halil Rıfat Paşa'dan söz ederken, onun vazife hususiyetlerini üzerinde taşıyan devlet adamlarına hasret kaldığımızı ifade etmek istiyorum.

Son dönemlerde, şaibeli bir trafik kazası ile 4 Eylül 2003 yılında kaybettiğimiz Denizli Valisi Rahmetli Recep Yazıcıoğlu'nda da Halil Rıfat Paşa kumaşı vardı... Ömrünün en verimli çağında maalesef Recep Yazıcıoğlu'nu çok erken kaybettik. 

Recep Yazıcıoğlu'nu 1998 veya 1999 yılıydı yanılmıyorsam, Erzincan valisi olduğu dönemde makamında ziyaret etmiştim. 

Özel kalem müdürü yoktu. Özel Kalem odasının ve makam odasının kapıları ardına kadar açıktı. Çekinerek dikkatli adımlarla odasına göz attığımda girişin  sol duvarı önüne yerleştirilen masasının arkasında otururken buldum sayın valimizi. 

Erzincan ve ülkemizin hali hazırdaki durumu ve geleceği üzerine koyu bir sohbet gerçekleştirdik. Oldukça içten ve son derece ümitvar bir görüşme oldu benim için...

Kısaca Halil Rıfat Paşa

Selanik'in Serez’e bağlı Lika köyünde doğdu. Babası Nevrekoplu bölükbaşı İbrâhim Ağa’dır. Üç yaşında iken ailesi Serez’e nakledince ilk tahsilini burada yaptı. 1844’te Serez Tahrirat Kalemi’ne maaşsız olarak girdi. 1851’de Selânik Tahrirat Kalemi’nde, daha sonra Vilâyet Meclisi Kalemi’nde görev yaptı. Bazı valilerin maiyetinde divan kâtipliğiyle Vidin ve Yanya vilâyetlerinde bulundu. 1852’de Muhâsebe-i Mâliyye Meclisi mazbata odasında altı ay kadar çalıştı. 1852’den 1860’a kadar Edirne, Harput, Erzurum vilâyetlerinde divan kâtipliği yaptıktan sonra 1860’ta İstanbul’da Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliyye mazbata odasına tayin edildi.

Halil Rifat Paşa Aydın, Sivas, Manastır valiliklerinde yararlı hizmetlerde bulunmuş ve buraların imarına çalışmıştır. Dârülaceze’nin kuruluşu ve hizmete açılışı da onun Dahiliye nâzırlığı ve sadrazamlığı sırasında olmuştur. 

Sivas valiliğinde iken söylediği, “Gidemediğin yer senin değildir” düsturuyla birçok yol yaptırmıştır. Toprağın işlenmesi, ormanların korunması, köy yollarının yapılması ve bakımı, okul inşası, yapıların korunması vb. konularda on bir adet “tenbihnâme” yayımlayarak halka çözüm yolları göstermiş ve uyarılarda bulunmuştur. Kibarlığı, nezaketi ve iyilikseverliğiyle de tanınan ve saygı duyulan bir devlet adamı olan Halil Rifat Paşa Jön Türkler’e karşı olumsuz tavır takınmış, padişaha bağlı kalarak onun güvenini kazanmıştır. II. Abdülhamid, hal‘inden sonra Selânik’te hükümdarlığının muhasebesini yaparken doktoru Âtıf Hüseyin’e mükemmel bir tek sadrazam gördüğünü, onun da hiçbir vakit kendisini telâşa düşürmeyen Halil Rifat Paşa olduğunu söylemiştir.

Kaynak: https://islamansiklopedisi.org.tr/halil-rifat-pasa

MALATYA GÜZELLEŞİYOR

Malatya Büyükşehir Belediyesi, Malatya'nın şehir içi görünümünü derleyip toparlamayı aklına koymuş bir kere. Emeksiz Caddesinin Çevre yoluna giderken yolun sol kısmında bulunan ikinci el telefon satıcılarının tezgâhlarını yenileyerek, onlara yazın güneşten, kışınsa yağmur ve kardan koruyacak ahşap bir korunak yaptı... Büyükşehir belediyemiz bu faaliyetiyle hem sosyal hem de estetik anlamında önemli bir görevini yerine getirmiş oldu.   

Yazarın Diğer Yazıları