Söğütlü Cami takıntısı
Mehmet Zeki Dinçarslan
Söğütlü Cami Malatyalı için bir takıntı haline geldi. İnşa süreçleri konuşulurken en fazla konuşulan konulardan birisi Söğütlü Cami oldu. Başka derdimiz yokmuş gibi. Hâlbuki bu kelimeyi deprem için söylemekten hoşlanmıyor olsam da, Malatya'nın yeniden yapılanması için bir fırsat vardı ve takıntılar yüzünden bu fırsatın değerlendirilmesinin önüne geçildi. Çarşıyı aynı yerde ve aynı şekilde yeniden yapmaya çalışmak daha önce yapılan hataları da tekrarlamak anlamına gelmeyecek mi? Bu kadar ısrarın anlamı niye?
Söğütlü Cami ve Yeni Cami'nin bu kadar yakın olması önceden de anlaşılır bir şey değildi. Şehir merkezi küçükken oransal olarak iki cami arasındaki mesafe göz ardı edilmiş olabilir. Daha büyük ve kalabalık bir merkezde insanın aklına "iki cami olacağına tek ve daha büyük bir cami olsa daha güzel olmaz mıydı" fikri ister istemez geliyor. Deprem sonrası yapılanmada bunu yapmak daha kolay olabilirdi fakat anlamsız bir inatla iki camiyi de yine benzeri yakınlıkta yapmak için çaba gösteriliyor ve ben bunu anlayamıyorum.
Camiler dinimizin ibadet mekânları olması hasebiyle manevi dünyamızda önemli yer tutan yapılardır. Söğütlü Cami'nin ya da Yeni Cami'nin, benim gibi bu şehirde hayatını geçirmiş insanlar için önemli hatıralar taşıyan mekânlar olduğu da bir gerçek. Bir vakit namazını Söğütlü Cami'de kılıp ardından yan taraftaki çay ocağında oturup çay içmiş olmak, bitişikteki pasajdan tespih bakmış olmak ne değerli anılardır benim için. Ya da Yeni Cami'de teravih kılıp arkasından caminin etrafındaki çay ocaklarında dostlarla sohbet etmiş olmak, vakit namazlarında bile dopdolu olan camiye girmeden önce yaz sıcağında abdest alıp şadırvanda serinlemiş olmak geri getirilebilecek hatıralar mıdır? Her şeye rağmen hayat akıp gidiyor ve bu camilerimiz ne yazık ki artık yerlerinde değiller. Camilerin kutsal bir özelliği de yok. Benim için kutsal olan o camilerde yapılan ibadetlerdir, değerli olan şey Allah rızası için çaba göstermektir. Yoksa binanın ne önemi var?
Şu saatten sonra geri dönülme ihtimali ortadan kalkmış durumda. Güdümlü bir mermi gibi hedefe doğru ilerleyen bir inşaat faaliyeti var ve iş bittikten sonra, belki yıllar sonra, geriye dönüp bakanlar, "daha mantıklı bir şehir inşa edilebilirdi" diyecekler. Şehir hapsedilmiş olduğu alandan mantıklı hamlelerle çıkarılabilirdi, yeni projeler çıkarılabilir, yeni yollar yapılabilir, yeni alt merkezler oluşturulabilir ve merkezin şişkinliği düşürülebilirdi. Yan yana iki tane cami yapılacağına daha işlevsel, külliye tarzı bir ibadethane inşa edilebilirdi. Fakat birilerinin takıntıları yüzünden illa kuyumcular burada olacak demirciler burada olacak camiler bu şekilde olacak diyerek gelecek vizyonu olmayan bir şehir inşa edilmiş olacak.
