Eşref Bolukçu

Sokak Oyunlarının Çocuk Gelişimine Etkisi

Eşref Bolukçu

Çocuk için oyun, en ciddi iştir. Oyun, çocuk için gerçek dünya ile çocuğun hayal dünyası arasındaki temel köprüdür. Öğrenme sürecinin atıldığı ilk adımdır. Bu nedenle oyunda önemli olan sonuç değil, süreçtir. 

Oyun, zaman geçirmeye yarayan, belli kuralları olan, eğlenmek için yapılan faaliyet olarak tanımlanır. Oyun, çocuğun dünya hakkındaki bilgisini geliştiren temel araçtır. Çocuk, oyun ile eğlendiği gibi aynı zamanda oyun ile öğrenir. 

Eskiden çocukların sabahtan akşama kadar sokaklarda oyun oynaması normal ve gerekli olarak görülürdü. Sokak oyunları, hayatın olağan bir yanıydı. Koşar, zıplar, atlar ve arkadaşlarıyla vakit geçirmenin tadını çıkarırlardı. Günümüzde ise çocuklar bu şekilde oynama fırsatını ya çok az bulabiliyor ya da hiç bulamıyorlar. 

Günümüzde çeşitli sebeplerden dolayı sokak oyunları hızla ortadan kalkmaktadır. Dolayısıyla çocuğun, hayatı öğrenmesi, sosyalleşmesi, eğlenmesi için çok önemli olan bu etkinliklerden mahrum kalmış olmaktadır. 

Günümüzde, kentleşme arttığı için oyun alanları azaldı, oyun parkları yerine iş yerleri yapıldı. Çocuklar için ayrılan alanlar ise çok kısıtlı ve bakımsız olduğundan oyun oynayacak yer bulamayan çocuklar evlerinde oynamaya başladılar. Bununla birlikte, bilim ve teknolojideki gelişmeler, çocuk oyunlarını da etkiledi. Mahalle aralarında, kapı önlerinde heyecanla oyun oynayan çocukların sesleri duyulmaz oldu. Çocuklarımızın oyunları ve oyuncakları değişti, tek başına oynadıkları sanal oyunlara bağımlı hale geldiler. Çocuklar, okul dışındaki vakitlerini sosyalleşmesine katkı sağlayacak kültürel faaliyetler yerine duygusal paylaşımın ve karşılıklı iletişimin olmadığı, galibiyetin sevincini, yenilginin üzüntüsünü paylaşamadığı sanal bir dünyaya bağımlı oldu.

Günümüzde sokağın yerini bilgisayar aldı; sanal oyunlar aldı. Hiçbir sıcaklığı olmayan bu oyunlar, çocukları saldırgan, beceriksiz, fiziksel olarak yalnız ve sosyalleşmekten uzak bir hale getiriyor.

Çocuk sokak oyunları ile toplumsal ilişkileri öğrenmeye başlar. Aynı zamanda oyunda üstelendiği rolün üstesinden gelebilmek için sorumluluk alır. Oyun ile hem toplum ve çevre tanınır hem de çocuğun eğitimi ve öğrenmesi gerçekleşmiş olur.

Sokak oyunları kültürel zenginliğimizin de bir göstergesidir. Çocuklar bu kültürel zenginliğimizi kuşaktan kuşağa aktarırlar. Yani çocuk, oyunun hem oynayanı hem de aktaranıdır.

Peki sokak oyunlarının çocuklara ne gibi faydaları vardır? Kimine göre gereksiz görülse de çocukların ruhsal, zihinsel, psikomotor, dil, duygusal ve bedensel gelişimlerinde büyük rol oynarlar.

Günümüzde, çocukların sokaklarda oyun oynayamayacağı da bir gerçektir. Ancak, bana göre bunun bir nebze de olsa çözümü bulunabilir. Bunun için anne veya babaların gözetiminde, çocuklar bir süre sokaklarda zaman geçirebilmelidir. Bu illaki sokak olmayabilir; park olur ya da benzer uygun mekanlar da olabilir.

Selam ve saygılarımla.

Yazarın Diğer Yazıları