Yetişkinlikte ortalama %60 olan beden ağırlığının su oranı 70 yaşında %53 ‘e iner. Yaşlı birey de su yetersizliği fizyolojik işlevlerin bozulmasına neden olabilir.
Bedenin su içeriği yaş ilerledikçe azalır. Bu azalma daha çok hücre içi suyun kaybından kaynaklanır. Bunun nedeni aktif hücrelerdeki yaşa bağlı kayıptır. Hastaneye başvuran yaşlı bireylerin %3,5 ile 6,7’sinde su eksikliği (dehidratasyon) gözlenmiştir. Yaş ilerledikçe hastalıkların ortaya çıkışını hızlandıran faktörlerden birisidir. Yaşlılarda susama duygusunun gelişimi geciktiğinden, su kaybı olmasına karşın yaşlı birey su içme gereği duymaz. Bunun nedeni, kanın yoğunluğunun artması ile oluşan uyarı sisteminin yaş ile azalmış olmasıdır. Daha genç yaşlarda ağız kuruluğu su içme isteği oluştururken hücrelerdeki kayıp nedeniyle yaşlılarda bu isteğin gelişimi yavaşlar. Susama duygusunun gelişmesindeki bu yetersizlikler, yaşlı bireylerde su eksikliğinin oluşumunda önemli rol oynar.
Yaşlılarda su eksikliğinin oluşmasındaki önemli faktörlerden biri de, bedenin su ve tuzu boşaltma sistemindeki bozukluklardır. Yaşla böbreklerin yapısında değişiklikler oluşur. Böbreklerin süzme işlevinden sorumlu hücrelerde yaş ilerledikçe kayıplar olur. Su ve tuzun böbreklerden geri emilmesini renin ve aldesteron hormonlarının salınımı azalır. Böbreklerde su atımını düzenleyen antidiüretik hormon salınımıda azalır. Böylece yaş ilerledikçe böbreklerden su kaybı artar. Yaş ile böbreklerin toksik öğeler ve enfeksiyonların etkileri ile bozulması, yüksek tansiyon nedeniyle diüretik kullanımı gibi durumlar sonucu böbreklerden idrarla su kaybı artar. Ayrıca terlemeyi düzenleyen hücrelerdeki kayıplar nedeniyle deri yoluyla da su kaybı artar. Yaş ile oluşan fizyolojik değişikliklerin yanında, unutkanlık ve hareketsizlik gibi davranış bozuklukları nedeniyle de birey su eksikliğinin farkına varmamaktadır. Yaşla, midede oluşan lezyonlar su eksikliği ile ilerleyerek kusma ve ishale neden olabilmektedir. Yaşlılarda ilaç kullanımı fazladır. Su eksikliği ilaçların toksik etkisini artırır. Su eksikliği sonucunda elektrolit dengesi bozulduğundan hastalık komplikasyonları artar. Su eksikliğinin oluştuğu yaşların %40 -60’ında ciddi sağlık sorunlarının ortaya çıktığı gözlenmiştir. Yaşlı bireylerdeki ölümlerin %16’sının su eksikliğinden oluştuğu tahmin edilmiştir. Su eksikliğinin oluşmasında etkili olan faktörlerin başlıcaları:
-Hareketsizlik, görme bozukluğu, depresyon
-Diüretik, sakinleştirici ve laksatif kullanımı
-Gece ve uygun olmayan ortamda idrar kaçırma korkusu yaşlı bakım evlerinde yaşlının idrarla attığı sıvı miktarı ile tükettiği sıvı miktarı ile dikkatle izlenerek su eksikliğinin oluşup oluşmadığı saptanmalıdır. Yaşlı bireyler sık aralıklarla su içmelerinin önemi konusunda bilgilendirilmelidirler. Günlük gereksinimleri olan 1,5-2 litre sıvıyı alıp almadıkları denetlenmelidir. Su kaybının artırdığı ishal, kusma, ateş gibi durumlarda yaşlının su alımının artmasına özen gösterilmelidir. Beden sıcaklığının 37 derecenin üstünde her bir derece yükselmesi durumunda ek bir litre su alınması gerektiği önerilmektedir. En az yaşlı bireyin günlük 1 litre su içmesi sağlanmalıdır. Kalsiyum ve magnezyum içeriği yüksek olan maden sularının normal su yerine içilmesi uygun olur.
