Diyetisyen Gamze Ergöç

Biz mi evhamlıyız!

Diyetisyen Gamze Ergöç

Birçok ebeveyn çocuğun zayıf olduğundan yeterince yemek yemediğinden, büyümesinin geri kaldığından yakınırlar. Bu yakınmalar bebeğin tek başına anne sütüyle beslendiği ilk altı aylık dönemde de görülür. Çocuğa annenin sütü yetmedi diye dışardan mama ya da başka besinler verilmeye başlanır. Bu yakınmaların çoğu gerçekçi değildir.

Yaşıtlarına göre cılız, boyu çok kısa çocuk ne kadar sağlıksızsa, çok iri, çok toplu çocuk da o kadar sağlıksızdır. Her çocuk kendi genetik yapısına uygun büyür, gelişir. Bazı çocuklarda besinler mideden 2 saatte, bazılarında 4 saatte boşalır. Bu nedenle bazı çocuklar da acıkma duygusunun gelişmesi hızlı, bazılarında yavaştır. Bazı çocuklar az besinle doymasına karşın, bazıları daha çok besinle doyma durumuna gelirler.  Bu nedenle hiçbir çocuk yedikleri besin türü ve miktarı, beden ölçüleri ve davranışları yönünden diğer çocuklarla kıyaslanmamalıdır. Her çocuk kendine özgü bir birey olarak kabul edilmelidir.

Genetik yapısı yanında çocuğun beslenme biçimi büyüme ve gelişimini etikler. Çocuğun beslenmesi büyüme hızı izlenerek değerlendirilir. Bunun için yaşa göre boy uzunluğu, beden ağırlığı, baş çevresi için standartlar geliştirilmiştir. Bu standartlardan yararlanarak çocuğun büyümesi izlenir. Örneğin, yeni doğan bebeğin doğum ağırlığı 2,5-4,3 kg arasında değişmesi normaldir. Her çocuğun ortalama 3,4 kg olması beklenmez. Bu sınırların altında olan çocuklar bir süre daha özenle bakılmayı gerektirir. 12 ayını tamamlayan erkek çocuğun ağırlığı 8,1 ile 12,4 kg, kız çocuğunun ise 7,4-11,6 kg arasında değişir.

Büyüme çizelgeleri persentiller olarak belirlenmiştir. Genelde 3 persentille 85 persentil arasında yer alan çocuklar normal büyüyor demektir. Persentillere göre boy, ağırlık baş çevresi eğrileri geliştirilmiştir. Çocuğun boyu ya da ağırlığı bu eğrilerin altında değilse kendi standardında büyüyor demektir. Özellikle çocuğun baş çevresi 50 persentil üstünde, ağırlığı ve boyu 10 persentildeyse hiç telaşlanmaya gerek yoktur.

İlk 6 ayda anne sütünün yeterli olup olmadığı büyüme izlenerek yapıldığı gibi, basit olarak da anlaşılabilir. Çocuğa önce bir meme verilir. Çocuk bu memeyi bıraktığında, damla süt kalmadıysa ve çocuk hala açlık işareti gösteriyorsa ikinci meme emzirilir. O meme de boşaldığında bebek memeyi bırakır ve memeden hala süt damlarsa anne sütü yeterlidir. Bu durumda ilk 6 ayda bebeğe dışarıdan sadece 400 ünite D vitamini verilir. Çocuğun davranışı ve büyümesi izlenerek yetersizlik görülürse o zaman anne sütüne ek olarak, bebeğin ayına göre hazırlanmış özel mama verilir.

Annenin sütünün yeterli olması için, anne huzurlu olmalı ve iyi beslenmelidir. Emzikli anne normal kadınınkine ek olarak günde 1 yumurta ya da o kadar et, 2 porsiyon sebze meyve, 1 bardak süt ya da yoğurt almalıdır. Yeterli su içme, süt verimini artırır. Günde 10 su bardağı su içilmelidir.

Yazarın Diğer Yazıları