Eşlerden biri karar sürecinde bunalıma ya da depresyona girdiğinde, bu yalnızca bir kişinin sorunu değildir; bu durum evliliğin ortak krizidir. Bu tür ruhsal çöküntülerde diğer eşin psikolojik olarak doğru tutum sergilemesi, hem eşini hem evliliği koruyabilir.
1. Teşhis Koymaya Çalışma, Duyguyu Anlamaya Çalış
Depresyondaki eş karar veremez, çünkü iç dünyasında büyük bir boşluk, suçluluk veya umutsuzluk vardır.
Yapılmaması gerekenler:
“Abartıyorsun.”
“Senin yerinde olsam çoktan karar verirdim.”
“Hadi artık toparlan.”
Bu sözler iyileştirmez, aksine içe kapanmayı artırır.
Yapılması gereken:
“Bu durum seni ne kadar yormuş olmalı.”
“Sana yük olmak istemem, ama yanında olmak istiyorum.”
“İstersen karar vermene gerek yok, sadece seni dinlemek istiyorum.”
* Kural: Önce kişi, sonra karar.
Yani, “eşimi önce iyileştireyim, sonra karar veririz” mantığı.
2. Sessizlikle Dost Ol – Varlığınla Şifa Ver
Depresyondaki insanın zihni bulanık, kalbi yorgundur. Bu yüzden söz değil, anlayışlı varlık şifadır.
Faydalı davranışlar:
Sessizce yanında oturmak
Onun sevdiği bir ortamda birlikte vakit geçirmek
"Ben buradayım" mesajı vermek (göz teması, küçük dokunuşlar, kısa ama anlamlı cümleler)
* Hadis: “Mümin, kardeşinin derdiyle ilgilenirse Allah da onun derdiyle ilgilenir.” (Buhari)
3. Karar Vermesi İçin Baskı Yapma – Güvenli Alan Sun
Karar vermek, depresyondaki kişi için boğulmak gibidir. O sırada “ne istiyorsun?” diye sormak yerine, ona güven veren cümlelerle yaklaşılmalı:
Örnek destekleyici cümleler:
“Şu an karar verememen çok normal, beraber düşünebiliriz.”
“Biliyorum ki zorlanıyorsun, ne karar alırsan yanında olacağım.”
“Bu dönemde senin yerine ben bazı kararları alabilirim, istersen yükünü hafifletirim.”
* Psikolojik ilke: Güven hissi, karar verme kaslarını yeniden çalıştırır.
4. Profesyonel Yardıma Teşvik Et (Yargılamadan)
Depresyon hafife alınmamalıdır. Eğer süreç uzuyorsa mutlaka psikolojik destek gerekir. Ancak eş bunu önerirken yargılamadan konuşmalıdır.
Nasıl denir?
“Bazen böyle zamanlarda uzman desteği gerçekten fark yaratıyor, birlikte bir randevu alabiliriz.”
“Senin iyiliğini önemsiyorum. Belki bir psikologla konuşmak seni rahatlatabilir.”
“Ben de konuştuğumda ne kadar rahatladığımı fark ettim, istersen birlikte gidelim.”
5. Dini Şifa Kaynaklarını Nazikçe Sun
Kur’an, dua, zikir gibi kaynaklar insan ruhuna güç verir. Fakat bunlar telkin değil, teklif olarak sunulmalıdır.
Örnek öneriler:
“İstersen birlikte biraz Kur’an dinleyelim, sana iyi gelir mi?”
“Sen dinlenirken ben sana bir dua okuyayım mı?”
“Ben senin için her gece dua ediyorum, bil istedim.”
* Ayette buyrulur:
“Kalpler ancak Allah’ı anmakla huzur bulur.” (Ra’d, 13/28)
6. Sabır ve Tevekkül – İyileşme Zaman İster
Depresyon hemen geçmez. Bu süreci sabırla taşımak gerekir.
Atasözünde der ki:
* “Her gecenin bir sabahı vardır.”
* “Taş yerinde ağırdır.” → Eş, yerini terk etmeden varlığıyla değer verir.
* Son Söz
Unutma: Eşinin depresyonda olması bir zayıflık değil, bir çağrıdır. O an, senin sabrın, sevgin ve sağduyun onun en büyük şifasıdır.
Ve bir gün iyileştiğinde sana şöyle diyecektir:
“Karar veremedim, ama senin yanında olmana karar verdiğim için kurtuldum.”
