Malatya Kayısında İki Pazar, Tek Endişe Kayısının Geleceği Tehlikede
Malatya Kayısı İşletmeleri Derneği (MAKİD) Başkanı Rahmi Semiz, Recep Tayyip Erdoğan Dünya Kayısı Ticaret Merkezi'nde küçük esnafa yer verilmemesinin piyasada 'kartelleşme' riski yarattığını belirterek, mevcut Şire Pazarı'nın modernize edilerek korunması gerektiğini söyledi.
Malatya Büyükşehir Belediyesi, Malatya Ticaret Borsası ve Fırat Kalkınma Ajansı iş birliğiyle inşa edilen Recep Tayyip Erdoğan Dünya Kayısı Ticaret Merkezi, Malatya ekonomisinin can damarı olan kayısı ticaretinde, yeni açılan ticaret merkezi tartışmaları beraberinde getirdi. Malatya Kayısı İşletmeleri Derneği (MAKİD) Başkanı Rahmi Semiz, yeni merkezde küçük ölçekli esnafa yeterli alan tanınmamasının pazar bütünlüğünü zedelediğini belirtti.
Şire Pazarı Fiyat Dengesini Sağlıyor
Semiz, yaptığı yazılı açıklamada, Battalgazi’de yıllardır faaliyet gösteren Şire Pazarı’nın yalnızca bir ticaret alanı değil, üretici ile ihracatçıyı buluşturan ve fiyat dengesini sağlayan temel yapı olduğunu vurgulayarak, “Bu yapı yalnızca esnafın değil; üreticinin, Malatya ekonomisinin ve ülkemizin kayısı ihracat gücünün de güvencesidir. Ancak Şire Pazarı’nın mevcut yapısı, yeni yapılan Recep Tayyip Erdoğan Dünya Kayısı Ticaret Merkezi’nde yeterli sayıda işyeri bulunmaması nedeniyle korunamamış; pazar bütünlüğü zedelenmiş, üretici köylerin temsil görevini üstlenen esnaf grubu Battalgazi Şire Pazarı’nda ticaretine devam etmek zorunda kalmıştır. Bu durum, fiilî pazarın hâlen burada kurulmasına yol açmaktadır. Pazardaki dengeyi sağlayan bu esnafın yok sayılması, Malatya kayısısının marka değerinin sürdürülebilirliği açısından ciddi bir kayıp oluşturmuştur” dedi.
Köylü Esnaf Sistem Dışında Bırakıldı
Yeni açılan Recep Tayyip Erdoğan Dünya Kayısı Ticaret Merkezi’nde kayısı markasının gerçekliğinin yeterince dikkate alınmadığını savunan Semiz, “Küçük ölçekli kayısı ticareti yapan ve aynı zamanda köyünün temsilcisi konumunda bulunan esnaflar için, daha küçük ölçekli satış yeri olarak kullanılabilecek uygun alanlar planlanmamıştır. Köyü ile ihracatçı arasında adeta bir köprü görevi görerek piyasayı dengeleyen bu esnaf grubu, mevcut uygulamalar nedeniyle ticaretin dışına itilme riskiyle karşı karşıya bırakılmıştır. Bu durum hem pazarın doğal işleyişine hem de Malatya kayısısının ticari yapısına zarar verme potansiyeli taşımaktadır. Battalgazi Şire Pazarı’nda, çevresiyle birlikte binlerle ifade edilen esnaf, yaklaşık 37 dönümlük bir alanda Malatya kayısısını dünya pazarına çıkmadan önce ihracatçıların beğenisine sunmuştur. Buna karşılık, 170 dönüm alan üzerine kurulan Recep Tayyip Erdoğan Dünya Kayısı Ticaret Merkezi’nde yaklaşık 500 işyeri yapılmıştır. Bu tablo, üretim ve temsil kapasitesi ile fiziki planlama arasındaki uyumsuzluğu açıkça ortaya koymaktadır. Köy temsilcisi niteliği taşıyan bu esnafların sistem dışında bırakılması, sorunu daha da derinleştirmektedir. Oysa yapılması gereken; bu kesimi dışlamak değil, sistemin içinde güçlendirerek kartelleşmenin önüne geçmek olmalıdır. Eğer yalnızca büyük ölçekli firmaların Recep Tayyip Erdoğan Dünya Kayısı Ticaret Merkezi’nde faaliyet göstermesi, diğer esnafların ise kendi kaderine terk edilmesi öngörülüyorsa; bu durumda Battalgazi Şire Pazarı’nın daha modern, daha düzenli ve daha güçlü bir yapıya kavuşturulması için yetkililerin gerekli desteği sağlaması kaçınılmazdır. Nasıl ki Gaziantep’te birden fazla fıstık pazarı, Adana’da birden fazla pamuk pazarı varsa, Malatya’da da birden fazla kayısı ticaret merkezinin varlığı kayısımıza değer katacak, rekabeti ve kaliteyi artıracaktır” diye konuştu.
Mevcut Pazar Korunmalı
Semiz, “Recep Tayyip Erdoğan Dünya Kayısı Ticaret Merkezi’nin tanıtımı için ulusal medyada verilen reklam ve ilanlar pazarın maddi değerini artırmış; ancak kayısı ticaretiyle doğrudan ilgisi olmayan kişilerin yalnızca yatırım amacıyla işyeri satın alması, sektör açısından yeni sorunları da beraberinde getirmiştir. Kayısı ticaretinin özü, üretici–esnaf–ihracatçı zincirinin korunmasıdır. Ben de yıllarca Şire Pazarı’ndan kayısı tedarik ederek işleyen ve satışa sunan biri olarak; bu yapının korunmaması hâlinde Malatya kayısısının geleceğinin zarar göreceğini düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
Bakmadan Geçme
