Malatya'da yüzyıllık gelenek sürdürülüyor: Ev hanımları vazgeçemiyor…
Malatya'da havaların ısınmasıyla birlikte köy evlerinden yeniden tandır ve saç dumanları yükselmeye başladı. Malatyalı ev hanımları, yüzyıllardır süregelen yufka ekmeği geleneğini yaşatıyorlar.
Malatya kültürünün önemli değerlerinden biri olan yufka ekmeği, eski çağlardan günümüze kadar özelliğini yitirmeden geleneksel sofralardaki yerini koruyor. Havaların ısınmasıyla birlikte köy evlerinden yeniden saç dumanları yükselirken, yufka ekmeği pişirme sezonu Malatya genelinde başladı. Uzun ömürlü oluşu ve saklama kolaylığı, bu ekmeği kırsalda yaşayan kadınlar için vazgeçilmez kılıyor.
Yufka ekmeğinin sadece bir besin değil, aynı zamanda bir gelenek ve yaşam biçimi olduğunu vurgulayan Meryem Kılavuz, “Anadolu’nun asırlardır süregelen mutfak kültüründe ekmek, sofraların baş tacıdır. Kış aylarında daha çok ekşili mayalı ekmekler tercih edilirken, ilkbaharın gelişiyle birlikte yufka ekmeği ocaklarda ve saçlarda yeniden yerini alır.
Malatya’da ve Anadolu’nun pek çok köyünde, yaz hazırlıkları başladı. Yufka ekmeği pişirme geleneği her yıl olduğu gibi bu yıl da devam ediyor. Köylerde yaşayan ev hanımları için yufka ekmeği, sadece bir yiyecek değil; aynı zamanda dayanıklılığı, saklama kolaylığı ve çok yönlü kullanımıyla vazgeçilmez bir ihtiyaçtır. Uzun süre bozulmadan saklanabilmesi, yaz ve kış aylarında en çok tüketilen ekmek türü haline getiriyor. Malatya’nın köylerinde, baharın kendini göstermesi neredeyse her evden tandır dumanı yükseliyor” dedi.
Yufka ekmeğinin yapım sürecine dair bilgi veren Kılavuz, “Yufka ekmeği yapımı oldukça zahmetli, 4-5 kişilik kadın grupları bir araya gelir, görev paylaşımı yapılır. Kimisi hamuru yoğurur, kimisi bezelere ayırır, kimisi oklavayla açar, kimisi ise saç başında ekmeği pişirir. Bu sırada sohbetler edilir. Hamur, önce küçük bezeler haline getirilir. Ardından oklavayla incecik açılarak, ekmek tahtasının boyutuna ulaşana dek büyütülür. Açılan yufkalar, kızgın saçın üzerine serilir.
Ancak bu noktada dikkat ve hız çok önemlidir. Yufka, sacın üzerinde serildiği anda nar gibi kızarana dek sürekli çevrilmelidir; aksi takdirde bir tarafı yanabilir ya da sertleşebilir. Pişen yufkalar, ilk sıcaklığını atması için temiz sofra bezlerinin üzerine serilir ve soğumaya bırakılır. Soğuyan her yufka, üst üste gelecek şekilde büyük tepsilere veya sinilere yerleştirilir. Üst üste konulan bu yufkalar daha sonra serin bir ortamda saklanarak aylarca kullanılabilir. İhtiyaç anında suyla hafifçe nemlendirilip tekrar yumuşatılan yufkalar, tıpkı ilk pişirildiği günkü tazeliğini korur” ifadelerini kullandı.
Malatya mutfağının vazgeçilmezlerinden olan yufka ekmeğinin kullanım alanının oldukça geniş olduğunu belirten Kılavuz, “Malatya’da yufka ekmeği, sadece sade tüketilmez. Sabah kahvaltılarında üzerine tereyağ sürülerek kızartılır, bazen peynir ve yeşillikle dürüm yapılır, bazen de yemeklerin yanında lavaş niyetine yenilir. Ayrıca, üzerine pekmez veya bal sürülerek tatlı niyetine de yenir. İşte bu çok yönlü kullanımı ve uzun ömürlü oluşu, onu Malatyalıların vazgeçilmezi haline getirmiştir” şeklinde konuştu.
