Kayısıyı bekleyen yeni tehlike: NTE!
Avrupa Birliği'nden coğrafi işaret tescili bulunan Malatya kayısısı, zirai donun ardından toparlanma sürecine girerken bu kez nadir toprak elementleri (NTE) madenciliği tehdidiyle gündeme geldi. Ziraat Mühendisleri Odası Malatya Şube Başkanı Fevzi Çiçek, NTE çıkarma çalışmalarının Malatya kayısısını marka haline getiren tüm değerler üzerinde olumsuz etkiler oluşturabileceğine dikkat çekti.
Madencilik faaliyetlerinin kayısı üretimi üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çeken Çiçek, bu durumun verim, kalite ve aroma açısından Malatya kayısısı markasına zarar verebileceğini dikkat çekerek sözlerine şöyle devam etti: “İklim değişikliği ile beraber son yıllarda yapmış olduğumuz bütün tespitlerde, araştırmalarda, tutmuş olduğumuz kayıtlarda artık bin rakımın altında sürekli ve kaliteli kayısı alamıyoruz. Bu da şunu gösteriyor. Bahsettiğimiz iklim değişikliğine bağlı olarak yağış rejimleri, gece gündüz sıcaklık farkları, ısı artışları, yaz dönemindeki sıcaklık artışları birçok parametreyi bir arada düşündüğümüzde artık kayısı bahçeleri, kayısı plantasyonları daha yüksek rakımlara doğru çıkıyor. Kaldı ki bu bahsettiğimiz Kuluncak, Hekimhan, Arapgir, Arguvan coğrafyası içerisinde. Bir başka unsur da şu. Biliyorsunuz uzun yıllardır imalatı, inşaatı devam devam edip bir türlü kullanımına açılmayan Yoncalı Barajımız var. Arguvan bölgesinde. Yoncalı Barajımızın açılmasıyla beraber 170 bin dönüm arazi sulamaya açılmış olacak. Dolayısıyla burada çok yoğun ve ciddi bir tarım yapılmaya başlanacak ve tarımda bitki çeşitliliği artacak. Bahsettiğimiz riskler bütün bitkisel üretimi etkilediği gibi kayısı üretiminin de gelişmesinde, kalitesinde, aromasında ve Malatya Kayısısını marka yapan bütün değerlerde olumsuz etkilere sebep. Bu tür endişeler var. Bunun örneklerini biz biliyoruz. Taş ocaklarının çevresindeki kayısı bahçelerinde ne tür olumsuz etkileri olduğunu, toz salınımına bağlı verim kayıpları, ağaç kurumaları, kalite kayıpları buna benzer birçok olumsuzluklara şahit olduk. Ki bu bir gerçektir. Bu tür maden ocakları çok geniş alanları kapsaması ciddi anlamda bir toz salınımı ortaya çıkması doğada topografyada ciddi bir değişime tabi olacağını göz önünde alırsak daha büyük bu tarımsal üretim açısından riskler barındırıyor.”
Bakmadan Geçme