Malatyalı çiftçiler talep etti: Kayısı da fındık gibi stratejik ürün grubuna alınsın!

CHP Malatya İl Başkanı Barış Yıldız, Tarım Komisyonu ile birlikte 12 Nisan’da meydana gelen zirai don sonrası yaşanılan gelişmeler ve üreticilerin talepleriyle ilgili basın açıklaması düzenledi. Yaşanan zirai donla birlikte Malatya’nın ikinci büyük depremi yaşadığını belirten Yıldız, “Malatya ekonomisi bu dön felaketiyle hem ekonomide ikinci büyük bir depremi yaşamış oldu. Başta kayısı olmak üzere ceviz, badem, kiraz, üzüm, elma bahçeleri üzerlerinde ürünler birlikte büyük zarar görmüş, ağaçlar ise tamamen kurumuştur. Zararın büyüklüğü birçok bahçeyi en az 2 yıl boyunca ürün veremez hale getirmiştir.” dedi.

Bahçeler bir gecede enkaza döndü

Çiftçilerin yıllarca gözleri gibi baktığı, büyük emeklerle yetiştirdiği bahçelerin bir gecede enkaza dönüştüğünü aktaran Yıldız, şunları söyledi:

“Yaşanan bu dört felaketi hem çiftçimize hem de ilimiz ekonomisini derinden sarsmıştır. Üretici borçlarını ödeyemez, evine ekmek götüremez, en önemlisi üretim yapamaz hale gelmiştir. Umutların yeniden yeşerebilmesi, çiftçimizin yarınlara umutla bakabilmesi için taleplerin acilen karşılanması gerekmektedir. Malatya'da elde edilen yıllık ortalama 450 milyon dolarlık kayısı ihracatı, cari açığın kapanmasına katkı sağlarken ilimiz ticaretinin de can damarıdır. 60.000 çiftçi kayısıdan geçimini sağlamaktadır.” 

Afetin ardından yetkililerin Malatya’yı ziyaret ettiğini ve çiftçilere her türlü desteği sağlayacaklarını söylemesine rağmen ödemeleri yapmadığını kaydeden Yıldız, “Devletin yetkili organlarından henüz somut bir destek açıklaması yapılmamış. Maalesef şimdilik çiftçi kaderine terk edilmiştir. İl ilçe tarım müdürlükleri dondan sonra yeniden gübreleme, ilaçlama, sulama ve sürüm programları oluşturmuş ve çiftçiye eğitim vermektedir. Fakat çiftçinin gübrelemeyi, ilaçlamayı, sulamayı ya da sürüm programlarını finanse edecek maddi gücü ve manevi direnci kalmamıştır. Üretici kuruyan ağaçlarıyla baş başadır. Depremin yaralarını henüz aramayan ilimiz ve çiftçimiz elinde avucunda ne varsa harcamış, bu yıl kayısıya bağladığı umudu tamamen kararmıştır.” ifadelerini kullandı.

Üretimin sürdürülebilirliği, cari açığın kapanması, depremden zarar gören kentin yeniden canlanması için devlet kurumlarını bilimsel ve gerçekçi adımlarla hızlıca hareket etmeye davet eden Yıldız, tarımda sürdürülebilirlik sağlamak, eski rakamlara ulaşmak için çiftçilerin taleplerini şu şekilde sıraladı:  

• “Malatya'mızdan tarımın sürdürülebilmesi için her bir tarım emekçisinin, ailesinin temel ihtiyaçlarını karşılayacak kadar en az 2 yıl geri ödemesiz %0 faizle işletme kredisi verilmelidir. Ziraat Bankası, Tarım Kredi Kooperatifi ve özel bankalara, kamu kurumlarına olan tarımsal borçlar %0 faiz ile en az 2 yıl ertelenmelidir.
• Don sigortası olsun olmasın tarım emekçilerinin üretimine devam edilmesi için gelir kaybı desteği verilmesi gerekmektedir. Çiftçilerin ortalama bakım maliyeti en düşük dönüm başına 10.000 TL'dir. Bu masraflara elimizde 50 dönümlük bir arazi için bir uygulama yaptık. Mesela çiftçi 10 ton bakır atmak zorunda kalıyor. 10 ton zehir, 10 ton işte çiçek çil hastalığı için işte 10 ton besleyici, azotlu gübre, tek tek fiyatlarını yazarak, ortalama fiyatlarını yazarak 50 dönüm için bir hesaplama yaptığımızda dönüm başına 13.000 lira gibi bir para çıkıyor. 13.000 küsur gibi. Bölge bölge bu fiyatlar değişiklik göstermekte. Bu ortalama bir fiyat Ama en düşük yerde de çiftçinin dönüm başı 10.000 TL ye yakın bir desteğin sağlanması gerekliliktir. Bakım bu alacakları dönüm başı 10.000 TL ile arazilerine yeniden bakım maliyetlerini karşılayacak ve bu 10.000 TL'nin de çiftçiye karşılıksız olarak verilmesini destek olarak verilmesini ayrıca talep ediyoruz.
• BAĞ-KUR borçlarında en az 2 yıl boyunca %0 sıfır faizle hasat sonrasında ertelenmesini talep ediyoruz. Tarım emekçilerinin tarıma bağlı olan elektrik ve su borçlarının iki yıl ertelenmesini ve bu yıl ve önümüzdeki yıl için sulama suyundan ücret alınmamasını talep ediyoruz. TARSİM yaptıran çiftçilerin ödemelerinin bir yer önce yaptırılmasını istiyoruz.
• Don olayının olduğu gece Malatya'nın yüksek rakımlı bölgelerinde henüz tam çiçeklenme olmadığı için bu bölgelerde bahçeler TARSİM teminat kapsamına alınmamıştır. Teminat kapsamına alınmasını istiyoruz.
• Çiftçilerimizin tarım sigortası yapabilmesi ve önümüzdeki yıllarda doğa olaylarında mağdur olmamaları için poliçe prim tutarlarının düşürülmesi, don muafiyet oranı dolu ile aynı seviyeye çekilmesi gerekmektedir.
• TARSİM kapsamının alınmayan fizyolojik olarak değerlendirilen fakat çiçekleme döneminde yağışlara bağlı olarak meyve dökülmelerinin TARSİM kapsamına alınması, Malatya kayısısının fındık gibi stratejik ürün grubuna alınması, alan bazlı destek olunması,  Ana geliri kayısı olan çiftçimizin 2025-26-27 yıllarında devlet destekli alternatif tarıma, arıcılığa, seracılığa, küçük ve büyükbaş hayvancılığa, tarım diğer tarım ürünlerine, hububata yönlendirilmeli ve desteklenmelerini tek tek aktarıyoruz.”