Malatya'daki tarih koruma altında: Kazı, yapılaşma, tarımsal faaliyet, maden çıkarımı yasak…

Malatya’nın Arapgir ilçesi Saray Mezrası’nda yer alan üç tarihi tümülüs, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla 17 Eylül 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan kararla 1. derece arkeolojik sit alanı olarak tescillendi. Kararla birlikte söz konusu alanlar, yapılması planlanan Güneş Enerjisi Santrali (GES) projesinin dışında bırakıldı ve her türlü yapılaşmaya kapatıldı.

Korumaya Yönelik Bilimsel Çalışmalar Yapılabilecek

Karar, Sivas Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun raporu ve ilgili kurumların görüşleri doğrultusunda alındı. Saray Mezrası Tümülüsleri I, II ve III’ün bulunduğu alanlarda bundan böyle yalnızca korumaya yönelik bilimsel çalışmalar yapılabilecek. Alanlarda kazı, yapılaşma, tarımsal faaliyet, maden çıkarımı gibi işlemler kesin olarak yasaklandı.

Koruma koşulları şu şekilde belirlendi:

Sit alanlarında hiçbir yapılaşmaya izin verilmeyecek.
Yalnızca bilimsel amaçlı kazılar yapılabilecek.
Tarımsal faaliyetler, ağaçlandırma ve altyapı uygulamaları yasaklandı veya kurul iznine bağlandı.
Kum, taş, maden vb. doğal malzeme alınamayacak; yeni yollar veya ocaklar açılamayacak.
GES projesi, sit alanlarının dışında kalacak şekilde yeniden planlanacak.
Tapu kayıtlarına “1. derece arkeolojik sit alanı” şerhi işlenecek ve ilgili mülk sahipleri bilgilendirilecek. Sit alanına giren arazilerden biri özel mülkiyette, diğerleri ise kamuya ait tarla ve mera vasfındaki alanlardan oluşuyor.

Kaçak Kazılara Karşı Önlem Alınacak

Saray Mezrası Tümülüsleri'nde daha önce gerçekleşen kaçak kazılarla ilgili olarak suç duyurusu daha önce yapıldığı için yeni bir başvuru yapılmayacak. Ancak kaçak kazı çukurlarının kapatılması için Malatya Müze Müdürlüğü denetiminde gerekli işlemler başlatılacak.