Malatya'da 100 Bin Liraya Çoban Bulanamıyor: Kaçak İşçi Düzeni 'Çavuş'ların Elinde

Malatya’da hayvancılık sektörü, son yılların en büyük krizlerinden biriyle mücadele ediyor. Çoban bulamama. Küçükbaş hayvan yetiştiricileri, artan maliyetlere rağmen yerli ve nitelikli çoban bulmakta büyük güçlük çekiyor. Uzun çalışma saatleri ve zorlu koşullar nedeniyle bu işe rağbet azaldı.

Bu durum, yasa dışı yollara başvurulmasına neden oluyor. Yetiştiricilerin anlattıklarına göre, "çavuş" adı verilen aracılar, kaçak yollarla ülkeye özellikle Suriye'den işçi getiriyor. Bu işçiler, sigortasız ve çok daha düşük ücretlerle çalıştırılıyor. Bu yöntem, hem yasalara aykırı bir durum oluşturuyor hem de sektördeki işçilerin haklarını ihlal ederek büyük bir sömürüye yol açıyor. Üreticiler, yetkililerin, bu kayıt dışı sistemi ve beraberindeki sorunları çözmek için acil adımlar atması gerektiğini dile getiriyor.
Malatya Adıyaman sınırında bulunan Beyaz Su yaylasında hayvancılık yapan Hasan Aslan, bölgede çoban kadar altyapı sorunlarının da ciddi boyutta olduğunu belirterek, “Hayvan barınağı, gölgelik, elektrik gibi temel ihtiyaçlarımız karşılanmıyor. Bu şartlarda üretim yapmaya çalışıyoruz” dedi. 

Barınak olsa yılbaşına kadar yaylada kalırız

Yetiştirici Mehmet Aslan ise bölgede telefon çekmediğini ve zorlu hava koşullarında üretim yapmaya çalıştıklarını anlattı. Devletten gölgelik ve barınak talebinde bulunan Aslan, bu desteklerin verilmesi hâlinde yılbaşına kadar yaylada kalabileceklerini söyledi. En büyük sorunlardan birinin çoban açığı olduğunu belirten Aslan, “Çobanlar artık ya yok ya da çok pahalı. Urfa ve Şırnak’tan gelen ‘çavuş’ dediğimiz kişiler, Suriyeli ve Afgan işçileri kaçak yollarla getiriyor. Bu kişilere 70 bin lira maaş vaadi veriliyor, ama 20 bin lirası komisyon olarak kesiliyor. Sigorta yapılmıyor, tehdit ediliyorlar. ‘Emrimden çıkarsan sınır dışı olursun’ diye korkutuluyorlar. Çoban da bu getiren çavuşun sözünden çıkamıyor. O yüzden ‘çavuş ne derse onu yapıyor" ifadesini kullandı 

Üretici emeğinin karşılığını almalı

Malatya Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği Başkanı İhsan Akın da bölgede yaşanan sorunlara dikkat çekti. Akın, üretene sahip çıkılması gerektiğini belirterek, "Burası hayvancılık için çok uygun, güzel bir yer. Ama eksikler, sıkıntılar, problemler kısmen çözülüyor; hâlâ devam eden sorunlar var. Yetiştiricilerimizin de söylediği gibi; sulak alan, tuzluk, gölgelik, barınak, hayvanların gidişi dönüşüyle ilgili yolların iyileştirilmesi ve çobanlıkla ilgili sorunlar mevcut. Üretim çok önemli. Doğal üretim var ve emeğinin karşılığını alabilmesi için, arada ‘et baronları’ diyoruz; sıkıntılı olan tüccarlar, aracılar ve sadece havadan kazananlar var. Buna engel olmak için üretici ve tüketicinin dikkat etmesi, kolluk kuvvetlerinin kontrol etmesi ve ilgili kurumların gerekli ceza işlemlerini yapması gerekir ki üreten emeğinin karşılığını alsın. Biz bunları her platformda dile getiriyoruz. Burada da söylemiş olalım: Üretmemiz lazım, üretene sahip çıkmamız lazım. Dün olduğu gibi, bugün olduğu gibi, yarın da yetiştiricinin yanında olmak lazım" şeklinde konuştu.