Vahdettin Yiğitcan

'Zincir Marketlerde Denetim' ne işe yarayacak?

Vahdettin Yiğitcan

Serbest piyasa ekonomisi uygulanan ülkelerde fiyatlar arz talep dengesi ile oluşur... 

Arzın da, talebin de özgürlüğü esastır... Kantarın topuzu yerli yerinde kaldığı sürece sağlıklı işleyecek bir sistem... 

Olağanüstü (kıtlık gibi) hallerde devlet vatandaşının yanında yer alarak temel ihtiyaçlarını eşitlikçi bir yaklaşımla kendisi organize edebilir...

 Aksi halde arz tekelleşirse, oluşan fiyatlar doğal gelişmez ve spekülatif dayatma ile belirlenmiş olur.

Bugün ülkemizde piyasayı bir şekilde ele geçirmiş şirketlerin kendi aralarında anlaştıkları bazı "ürün fiyatları" serbest piyasa dediğimiz koşullarda doğal olarak oluşmuyor. 

Konuyu bilen biri olarak söylüyorum, kimi emtianın fiyatı tüm marketlerde aynı, bu durum açıkça aralarında anlaştıklarının en bariz göstergesidir...

Arzı elinde tutanlar ürün fiyatlarını belirleyip başka seçeneği olmayan talepkârlara (tüketicilere) sunuyorlar.

Ülkemizde bugün zincir marketler dediğimiz çok şubeli mağazalar ilk kurulmaya başlandığı yıllarda piyasa şartları içerisinde rekabetçi bir fiyat politikası güdüyorlardı. 

Zincir Marketler Piyasayı Ele Geçirdi

O yıllarda biz tüketiciler de mukayese yapma imkânına sahiptik... Kalite ve ucuzluğu ayırt edebiliyorduk...

Zaman içerisinde giderek yaygınlaşan ve en ücra sokak aralarına kadar açılan zincir market şubeleri piyasayı tamamen ele geçirdiler. 

Şimdi başta bakkallar olmak üzere ticari çeşitlilik arzeden bütün iş kollarını tehdit eden bir yelpazede ürün satışı yapıyorlar... 

Bakkallık hemen hemen bitme noktasına geldi, kimi ticari iş kolları da can çekişir bir şekilde ayakta durmaya çalışıyorlar... 

Yıllardır zincir marketlerin denetim altına alınıp çalışma saatleri ve sattıkları ürünlere bir sınırlama getirileceği gündeme gelir ve birkaç gün içerisinde gündemden düşer, unutulur gider. 

Hoş, devletimiz ve hükümet de bu işin üzerinde pek bir ciddiyetle durmaz. 

Halkın öfkesini dindirmek için bir iki afra tafra yapıp kulakları üstüne tekrar yatarlar...

Devlet ticareti kayıt altına aldığı için üzerine gitmez, hükümet de vergi gelirini düşünerek pek oralı olmaz. 

Şu hususu da sakın göz ardı etmeyelim, zincir marketlerin sahipleri de hatırı sayılır kişilerden oluşmuştur... 

Muhteris Açgözlüler 

Ben kendimi bildim bileli bir "Hal Yasası" lafıdır öteden beridir zaman zaman edilir...

Öyle bir "Hal Yasası"dır ki o, çıkar çıkmaz piyasayı sütliman yapacak sihirli bir güce sahiptir... 

Üretici çiftçinin emeği ziyan zebil olmayacak yüzü gülecek, biz tüketiciler de aradan çıkan aracılar nedeniyle uygun fiyatlarla sebze ve meyvelerimizi yiyebileceğiz... 

Yaklaşık 50 yıldır ne "Hal Yasası" çıktı, ne de lafı gündemden düştü!..

Değerli okurlar biz burada kendi aramızda, kendi kendimizle konuşuyor, sohbet ediyoruz... 

Bu günlerde Ticaret Bakanlığı müfettişleri harıl harıl o market senin bu market benim demeden, günlerdir denetim yapıyorlar...

Fahiş fiyatları tespit etmeye çalışıyorlar... 

Göreceksiniz hiçbir şey çıkmayacak... 

Ne fahiş fiyatlar tespit edilebilecek, ne de şu markette şu usulsüzlüğü saptadık ve şu cezayı verdik denilecek... 

Yapılan bu denetim tulûatı da üç gün içerisinde unutulup gidecek... 

Keşke, biricik ülkemizin dış düşmanlarımıza karşı verdiği kararlı mücadelenin zekatı nisbetinde bir mücadeleyi de içimizdeki muhteris açgözlü zalimlere karşı da verebilse...

O zaman her şey güllük gülistanlık olmaz mı?  

Yazarın Diğer Yazıları